Po trzecie: rozpoznanie

Kiedy organizacja jest w pełni świadoma swojej działalności, środowiska w jakim funkcjonuje, własnych wartości, zamierzeń i celów i oczekiwań zewnętrznych interesariuszy a także kiedy ustaliła swoje priorytety i pożądane parametry funkcjonowania może przystąpić do rozpoznania ryzyka: potencjalnych zagrożeń i szans.

Faza rozpoznania obejmuje procesy prognozowania, identyfikacji, analizy i oceny zagrożeń dla prowadzonej przez organizację działalności a także szans wzmacniających możliwość uzyskania korzyści wynikających z osiągania celów.

ISTOTA

---

1. Zrozumienie ryzyka (zagrożeń i szans) poprzez poszukiwanie odpowiedzi na pytania:

Co, kto, gdzie, kiedy, jak, w jaki sposób, dlaczego, w jakich okolicznościach i jak bardzo … może:

– uniemożliwić osiąganie celu lub celów przez organizację

– ograniczyć możliwość osiągania celu (celów)

– opóźnić osiąganie celu (celów)

i / lub

– zwiększyć możliwość osiągnięcia celu (celów)

– wpłynąć na uzyskanie – większych niż spodziewane- korzyści.

2. Ocena ryzyka poprzez odniesienie zidentyfikowanych zagrożeń (szans) do poziomu odporności organizacji (zdolności do pojęcia ryzyka), apetytu na ryzyko oraz ustalonych limitów.

3. Rozpoznanie i ocena korelacji (powiązania) ryzyka

A good rule of thumb is to assume that everything matters Richard Thaler

ZAKRES

---

Poszukiwanie rzetelnych i obiektywnych odpowiedzi na pytania:

Ujawnienie ryzyka

• Prognozowanie ryzyka
  Rozpoznanie ryzyka w perspektywie wieloletniej – w ramach planowania strategicznego i po za jego granicami; tzw.  foresight ryzyka
• Identyfikacja ryzyka
  Rozpoznanie ryzyka w perspektywie planowania operacyjnego – krótko i średnioterminowego

Analiza ryzyka

Przyczyny ryzyka

• Charakter i rodzaj okoliczności sprzyjających materializacji ryzyka

Możliwość materializacji ryzyka

• Na ile możliwe jest, że jakieś zdarzenie (okoliczność) wystąpi (lub nie wystąpi)?
• Na ile możliwe jest, że podatność organizacji wywoła jakieś zdarzenie?

Ekspozycja na ryzyko

• Ile można stracić i kiedy?
• Ile można zyskać i kiedy?

Skala ryzyka (dotkliwość / potencjał)

• Jak bardzo może być źle (zagrożenie)?
• Jak bardzo może być dobrze (szansa)?

Charakter konsekwencji

• Rodzaj skutków (korzyści)
• Propagacja (łańcuch, korelacja) skutków (korzyści)

Wpływ na osiąganie celów

• Czysto negatywny
• Czysto pozytywny
• Obustronny

Okres

• Czas, kiedy organizacja będzie narażona na zagrożenie
• Czas, kiedy organizacja będzie miała szansę (tzw. window of opportunity)

Kapitał

• Jak dużo kapitału potrzeba na pokrycie nieoczekiwanych strat lub akumulację korzyści?
• Kiedy kapitał może być potrzebny?

Zmienność

• Jak niepewna jest przyszłość?

Wrażliwość

• Jak bardzo organizacja jest podatna na zmiany środowiska wewnętrznego i otoczenia?
• Jak bardzo cele organizacji są wrażliwe na zmiany czynników ryzyka?

Korelacja i portfele ryzyka

1. Czy i jak jedne ryzyka związane są z innymi?

2.  Czy można oddziaływać w ten sam sposób na różne ryzyka / portfele ryzyka?

3. Czy oddziaływanie na poziom jednego ryzyka nie spowoduje zwiększenia poziomu innego lub wywołanie nowego (ryzyko wtórne)?

… etc.

Ocena (oszacowanie, ewaluacja) ryzyka

REZULTAT

---

1. Rozpoznana struktura ryzyka

2. Określona możliwość (prawdopodobieństwo) materializacji ryzyka

3. Określona korelacja ryzyka

4. Ustalone portfele ryzyka

5. Określone poziomy ryzyka: brutto i netto – z uwzględnieniem istniejących mechanizmów kontrolnych (mechanizmów oddziaływania na ryzyko)

6. Określone profil(e) ryzyka

7. Ustalone priorytetu w zakresie reagowania na ryzyko